ทีมข่าว ศูนย์ข่าวหนังสือพิมพ์ 5 เหล่าทัพ จังหวัดลพบุรี สำนักข่าวเดลิซันเดย์ นายชาติชาติ ไข่หงส์ ผู้สื่อข่าวหนังสือพิมพ์มติชน ลพบุรี นายสุรเดช แก้วไพร ลพบุรีทีวี นายสมชาย เกตุฉาย ททบ5 ลพบุรี ได้ ลงพื้นที่ หมู่ที่ 5 ตำบล พรหมมาศ อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี ซึ่งมีการทำฟาร์มเห็ดนางฟ้าภูฐา โดยผู้ก่อตั้งฟาร์มฟาร์มเห็ดนางฟ้าภูฐา ณ ลพบุรี เป็นนักข่าวภูธร ตำแหน่งดีกรีเป็น บรรณาธิการข่าว ลพบุรีโพสต์ทีวี หันหน้าทำอาชีพเสริม เพราะฟาร์มเห็ดนางฟ้าภูฐาณ เพื่อสร้างรายได้ให้กับครอบครัว ต้องการหาอาชีพเสริมสวยรอรับหากต้องการออกจากงานประจำ หลังจากเลิกงาน นายไพรัตน์ ทองแก้ว บรรณาธิการข่าว ลพบุรีโพสต์ทีวี เจ้าของฟาร์มเห็ด ชื่อ กระท่อมฟาร์มเห็ดนางฟ้าภูฐาณไพรัตน์ เปิดเผยว่า
ก่อนที่จะเริ่มทำฟาร์ม ได้มีการสำรวจเรื่องตลาดไว้บ้าง โดยมุ่งเน้นตลาดใกล้เคียงกับฟาร์ม ในช่วงแรกใช้วิธีการตลาดแบบลุยแจกนามบัตรให้กับทุกคนทั้งที่รู้จัก ลูกค้าที่เคยติดต่องาน วิธีดังกล่าวช่วยให้ฟาร์มเป็นที่รู้จัก และมีผู้ติดต่อซื้อผลผลิตอย่างต่อเนื่อง
นายไพรัตน์กล่าวต่อก่อนหน้านี้ เคยติดต่อกับแม่ค้าในตลาดเพื่อให้รับซื้อเห็ดของฟาร์ม แต่ถูกปฏิเสธโดยให้เหตุผลว่ามีขาประจำที่มีส่งอยู่แล้ว หลังจากนั้นเมื่อมีผลผลิตออก ตนเองกับเพื่อนจึงตัดสินใจเช่าแผงค้าในตลาดสดเพื่อขายเอง โดยเน้นการขายด้วยแพ็กเกจที่โดดเด่น คือ นำเห็ดมาแพ็คใส่ถุง มีโลโก้ของฟาร์มติดไว้เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือ พร้อมบอกคุณสมบัติของเห็ดที่จำหน่าย ซึ่งวิธีดังกล่าวได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี สามารถขายเห็ดได้กว่า 100 ถุง โดยใช้เวลาจำหน่ายไม่ถึงชั่วโมง
หลังจากทำฟาร์มเพาะเห็ดและมีผลผลิตออกสู่ตลาดได้พอสมควร จึงเริ่มลงทุนซื้อเครื่องจักรและอุปกรณ์ พร้อมจ้างแรงงานในการผลิตก้อนเห็ด ตั้งแต่การทำอาหารวุ้น การเขี่ยเนื้อเยื่อเห็ด การทำหัวเชื้อเมล็ดข้าวฟ่าง และการทำก้อนเห็ด ซึ่งนอกจากทำให้ต้นทุนการผลิตดอกเห็ดของฟาร์มลดลงแล้ว ฟาร์มยังจำหน่ายก้อนเห็ดที่ผลิตขึ้นมาสร้างรายได้ให้อีกทางด้วย
สำหรับการผลิตก้อนเห็ดของกระท่อมเห็ดฟาร์ม เริ่มจากการทำหัวเชื้อ PDA โดยใช้น้ำต้มมันฝรั่งผสมน้ำตาลเดกซ์โทรสและวุ้น ต้มให้เดือด 10-15 นาที จากนั้นเทใสขวดแบนแล้วเอียงทิ้งไว้ให้เย็น วุ้นจะจับตัวเเข็งในขวด จากนั้นนำดอกเห็ดที่ออกดอกหน้าแรก มาเขี่ยเนื้อเยื่อลงไปในอาหารวุ้น ปิดปากขวดด้วยจุกสำลี ใช้เวลาประมาณ 10-15 วัน เส้นใยเห็ดเดินทั่วอาหารวุ้น สามารถนำไปใช้ต่อเชื้อได้
ขั้นตอนต่อมาคือการทำหัวเชื้อเมล็ดข้าวฟ่าง โดยนำเมล็ดข้าวฟ่างต้มให้สุก บรรจุในขวดกลมทิ้งไว้ให้เย็น จากนั้นตัดหัวเชื้อ PDA ที่มีเส้นใยเห็ดเดินทั่วแล้ว ขนาดประมาณ 1 ตารางเซนติเมตร มาใส่ไว้ในข้าวฟ่าง ใช้เวลาอีกประมาณ 10-15 วัน เส้นใยเห็ดจะเดินเต็มอาหารเมล็ดข้าวฟ่าง สามารถนำไปหยอดลงก้อนเห็ด
ต่อมาเป็นขั้นตอนการทำก้อนเห็ด ให้ใช้ขี้เรื่อยยางพารา 100 กิโลกรัม รำละเอียด 5 กิโลกรัม แร่ม้อนท์ 2 กิโลกรัม ยิปซัม 0.5 กิโลกรัม ปูนขาว 0.5 กิโลกรัม และ ดีเกลือ 0.1 กิโลกรัม คลุกเคล้าส่วนผสมให้เข้ากัน รดน้ำให้มีความชื้นที่ 60 เปอร์เซ็นต์ หรือลองกำดูแล้วจับตัวเป็นก้อนแน่น แต่ไม่ถึงกับแฉะมีน้ำไหลออกมา จากนั้นก็นำวัสดุเข้าเครื่องอัดบรรจุถุง นำมามัดจุก ปิดฝา แล้วนำไปนึ่งฆ่าเชื้อที่อุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส นาน 6-7 ชั่วโมง
เมื่อนึ่งฆ่าเชื้อเรียบร้อยแล้วปล่อยไว้ให้เย็น จากนั้นเปิดฝาแล้วนำหัวเชื้อเมล็ดข้าวฟ่างที่เตรียมไว้มาใส่ที่ฝาของก้อนเห็ดให้เต็มพอดีแล้วรีบปิดฝาทันที ทุกขั้นตอนต้องมีความสะอาดปราศจากเชื้ออื่นปลอมปน เสร็จแล้วนำไปพักไว้ให้เส้นใยเดินปกติ หากเป็นเห็นนางฟ้าภูฐาน เห็ดนางนวลสีชมพูและเห็ดนางรมฮังการี ใช้เวลาประมาณ 30 วัน เส้นใยเดินทั่วทั้งถุง แต่สำหรับเห็ดเป๋าฮือ ใช้เวลาถึง 60 วัน ส่งผลให้ก้อนเชื้อเห็ดเป๋าฮือมีราคาที่ก้อนละ 15 บาท ขณะที่เห็ดชนิดอื่นมีราคาก้อนละ 12 บาทเท่านั้น
เมื่อเส้นใยเดินทั่วก้อนเห็ดแล้วนำไปเปิดดอกในโรงเรือน โดยให้มีอุณหภูมิในโรงเรือนอยู่ที่ 28-32 องศาเซลเซียส ความชื้น 70-80 เปอร์เซ็นต์ รดน้ำชั่วโมงละครั้ง ครั้งละครึ่งนาที ประมาณ 7-10 วัน ก้อนเห็ดก็ออกดอก ก้อนหนึ่งให้ผลผลิตได้เดือนละ 2-3 ครั้ง และมีอายุการใช้งานนาน 4-6 เดือน ทุกครั้งหลังจากเก็บดอกเห็ด ต้องมีการแคะหน้าก้อนเพื่อทำความสะอาด โดยการใช้ช้อนชุบแอลกอฮอล์แคะรากเห็ดที่ค้างอยู่ออกมา เพราะทำให้ก้อนเห็ดเน่าและดอกใหม่ออกมาไม่ได้ จากนั้นดูแลตามปกติเพื่อรอให้ดอกเห็ดรุ่นใหม่ออกมา
ปัจจุบันฟาร์มมีผลผลิตอยู่ที่ประมาณ 30 กิโลกรัม สูงสุดช่วงที่เห็ดออกดอกพร้อมกันประมาณ 50 กิโลกรัม ส่วนก้อนเห็ดผลิตที่วันละประมาณ 1,000 ก้อน ส่วนใหญ่จะเป็นเห็นนางฟ้าภูฐาน ประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ ส่วนเห็ดนางนวลสีชมพู และ เห็ดฮังการี อยู่ประมาณอย่างละ 20 เปอร์เซ็นต์ ขณะที่เห็ดเป๋าฮื้อประมาณ 10 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น ทั้งนี้ตลาดเห็ดและก้อนเชื้อถือเป็นที่ต้องการของตลาดอย่างต่อเนื่อง รวมถึงยังคงมีความต้องการมากขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะในฤดูร้อน ซึ่งสามารถทำรายได้ถึง 1-2 แสนบาทต่อเดือน และทำเป็นอาชีพเสริมสร้างรายได้ได้ทันที
ผลผลิตทั้งหมดนอกจากจำหน่ายตามปกติแล้ว ยังนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น แหนมเห็ด น้ำเห็ดเพื่อสุขภาพ ซึ่งได้รับความนิยมสูงมาก มีการจัดเป็นกระเช้าเห็ดเพื่อสุขภาพมอบให้เป็นของขวัญ หรือก้อนเห็ดที่ออกดอกโดยเฉพาะเห็นนางนวลสีชมพูนำมาห่อเป็นบูเก้ ซึ่งมีความสวยงามเหมือนดอกไม้ ทั้งยังทานได้และนำไปเพาะต่อได้ด้วย ทั้งหมดเป็นสิ่งที่ฟาร์มคิดขึ้นมา เพื่อให้เห็ดมีความสวยงามและเข้ากับเทศกาลต่าง ๆ ด้วย
นอกจากนี้ ยังรับจัดทำกระเช้าเห็ดสุขภาพในเทศกาลต่างๆซึ่งเป็นกระเช้าก้อนเห็ดสุขภาพ (Mushroom Basket) เพื่อมอบให้กับคนที่คุณห่วงใย หรือในโอกาสต่างๆ เช่น วันขึ้นปีใหม่ วันขึ้นบ้านใหม่ เยี่ยมผู้ป่วย หรือมอบเป็นของกำนัลให้ผู้ใหญ่ทุกวาระ อีกทั้งยังมีทางเลือกใหม่สำหรับมอบแทนดอกไม้ชนิดอื่น โดยมอบในโอกาสต่างๆ เช่น เทศกาลวาเลนไทน์ วันเกิด แสดงความยินดีในโอกาสรับตำแหน่งใหม่ เยี่ยมไข้ผู้ป่วย (เพราะไม่มีสารเคมี)
นายไพรัตน เปิดเผยว่า คนที่สนใจเพาะเห็ด สามารถซื้อก้อนเชื้อเห็ดที่ขายกันทั่วไป (ราคากลาง ณ เดือนมกราคม 2560) ราคาก้อนละ 10 บาท นำมาเลี้ยงต่อ โดยรดน้ำทุกวัน น้ำต้องเป็นน้ำสะอาด หากเป็นน้ำประปาต้องพักไว้จนไม่มีกลิ่นคลอรีน น้ำคลองรดไม่ได้เพราะมีจุลินทรีย์ น้ำบาดาลใช้รดเห็ดได้
การรดน้ำเห็ด ให้รดวันละ 3 เวลา เช้า กลางวัน เย็น หากอากาศร้อนให้รดน้ำบ่อยขึ้น ควรเก็บก้อนเชื้อเห็ดไว้ที่เย็นและชื้น อุณหภูมิ 24-28 องศาเซลเซียส
สำหรับระยะเวลาการออกดอก คุณจิระศักดิ์ บอกว่า 3-7 วัน เห็ดจะเริ่มออกดอก ก้อนเชื้อเห็ด 1 ก้อนจะให้ผลผลิต 3-4 รุ่น ก้อนเชื้อเห็ดนางฟ้า 1,000 ก้อน จะให้ผลผลิต 40 กิโลกรัม ด้านราคาเห็ด ในตลาดจะขายกิโลกรัมละ 80- 120 บาท
กล่าวคือ ลงทุน 10,000 บาท เพาะเห็ดได้ 1,000 ก้อน ระยะเวลา 3 วัน เก็บเห็ดขายได้ 40 กิโลกรัม จำหน่ายในราคากิโลกรัมละ 100 บาท เห็ดรุ่นแรกจะได้เงิน 4,000 บาท เก็บเห็ดขาย 3 รุ่น ก็สามารถคืนทุนได้แล้ว. นายไพรัตน์ ฝาก ใครสนใจจะมาซื้อเห็ด ไปจำหน่ายหรือรับประทาน ติดต่อ ทาง กระท่อมฟาร์มเห็ดนางฟ้าภูฐาณไพรัตน์ โดยตรง ใกล้ถึงเทศกาลกินเจ. ราคาดอกเห็ดก้อนขยับสูงขึ้น ราคาขายส่ง 60 ถึง 70 บาท/ ต่อกิโล สวนขายปลีกก็อยู่ ราคา 100 ถึง 120 บาท ต่อกิโล ลูกค้าเกือบร้อยเปอร์เซ็นต์ที่ติดต่อ ผมเข้ามามักจะถามว่า ก้อมเชื้อเราให้ ผลผลิตได้กี่เดือน คำตอบคือ เกิน 6 เดือน นี้ คำตอบจากลูกค้า ขายประจำของเราแต่โดยส่วนมากแล้วฟาร์มที่มีลูกค้าติดต่อซื้อ ฝากลูกค้าท่านใดสนใจจะซื้อ เห็ด ติดต่อได้ที่ กระท่อมฟาร์มเห็ดนางฟ้าภูฐาณไพรัตน์ หมู่ที่ 5 ตำบลพรหมมาสตร์ อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี สนใจสอบถามมาก่อนตามเบอร์โทรศัพท์ เบอร์โทร0817576011 จันทร์ ถึงอาทิตย์ ตามเวลา 8 โมงถึง 5 โมงเย็น ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ตามหมายเลขข้างต้น นายไพรัตน์ ทองแก้ว กล่าวทิ้งท้ายที่สุด
ใจรัก วงศ์ใหญ่ ข่าว/ สมชาย เกตุฉาย สำนักข่าวเดลิซันเดย์ ภาพ/ ศูนย์ข่าว 5 เหล่าทัพ. จังหวัดลพบุรี