ภาคกลางมีสภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศที่อุดมสมบูรณ์ เอื้ออำนวยต่อการทำการเกษตรกรรม ภาคกลางเป็นที่ตั้งเมืองหลวงของประเทศ เป็นศูนย์กลางของการบริหารราชการ การศึกษา กิจกรรมทางเศรษฐกิจและการคมนาคม จึงเป็นชุมชนที่มีประชากรหนาแน่น มีหลายเชื้อชาติ เช่น คนไทยเชื้อสายมอญ คนไทยเชื้อสายจีน คนไทยเชื้อสายญวน คนไทยเชื้อสายลาว
การทำมาหากิน ผู้คนในภาคกลางประกอบอาชีพทางการเกษตรเป็นหลัก โดยเฉพาะการปลูกข้าว บริเวณภาคกลางมีแม่น้ำลำคลองหนองบึงอยู่ทั่วไปและอยู่ใกล้อ่าวไทย จึงมีการทำการประมง ทั้งประมงน้ำจืด ประมงน้ำกร่อยและประมงน้ำเค็ม นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาการเติบโตเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจของประเทศ ที่มีโรงงานอุตสาหกรรมตั้งอยู่โดยทั่วไป เช่น โรงสีข้าว โรงงานผลิตน้ำตาล โรงงานปูนซีเมนต์ โรงงานประกอบรถยนต์ โรงงานประกอบเครื่องใช้ไฟฟ้า เป็นต้น ภาคกลางจึงเป็นภูมิภาคที่มีผู้คนตั้งถิ่นฐานและเป็นแหล่งงานของผู้คนที่อยู่อาศัยกันอย่างหนาแน่น
ที่อยู่อาศัย บ้านเรือนในภาคกลางแต่เดิมมีลักษณะที่สอดคล้องกับสภาพแวดล้อมอย่างชัดเจน ภาคกลางอยู่ที่ราบลุ่มแม่น้ำ ฝนตกชุกและอากาศร้อน จึงปลูกสร้างบ้านเรือนเพื่อให้อยู่อาศัยอย่างสบายในภูมิประเทศมีแม่น้ำลำคลองมากก็ตั้งบ้านเรือนอยู่ริมน้ำ หรือปลูกเรือนลอยอยู่ในน้ำเรียกว่า เรือนแพ สำหรับที่อยู่อาศัยปลูกสร้างอย่างเรียบง่าย มีลักษณะหลังคาทรงจั่วเพื่อให้อากาศถ่ายเทสะดวกและทำให้ฝนที่ตกลงมาไหลลงได้รวดเร็วไม่ค้างอยู่บนหลังคา มีใต้ถุนสูงเพื่อให้พ้นน้ำท่วมและใช้เก็บเครื่องมือเครื่องใช้และผลิตผลทางการเกษตร สำหรับผู้ที่มีฐานะดก็จะปลูกในลักษณะที่คงทนถาวรมากกว่า. ด้าน. ดร.กาสัก. เต๊ะขันหมาก. อาจารย์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี จังหวัดลพบุรี เปิดเผยว่า ได้ลง พื้นที่ หมู่บ้าน ที่มีชุมชนเชื้อสายไทยรุ่งน้ำบางขามในอดีต. ที่ อาชีพพื้นบ้าน. ทำ ตะกร้าหวายบ้านบางพึ่ง บ้านหมี่ ลพบุรี
บ้านบางพึ่ง หมู่ที่ ๑ ตำบลบางพึ่ง อำเภอบ้านหมี่ ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่มีชุมชนเชื้อสายไทยลุ่มน้ำบางขามที่อุดมไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติ ลักษณะพื้นที่เป็นที่ราบลุ่ม เลียบริมแม่น้ำบางขาม เป็นพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์ เหมาะสำหรับทำการเกษตร ชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำการเกษตร (ทำนา) เป็นหลัก และได้พัฒนาภูมิปัญญาในการนำไม้ไผ่และหวายมาทำเครื่องจักสานไว้ใช้ในครัวเรือนและได้พัฒนา “ตะกร้าขาแมงมุม” ซึ่งเป็นรูปแบบตะกร้าที่เป็นอัตลักษณ์เฉพาะของพื้นที่ ที่มีความโดดเด่น สวยงามมากสานด้วยไม้ไผ่ผสมหวาย และได้สืบทอดกันมากว่า ๑๕๐ ปี เป็นภูมิปัญญาที่สืบสานจากบรรพบุรุษ ด้วยลวดลายวิจิตรบรรจงถักทอจากหวายเส้นเล็ก เกิดเป็นผลงานที่สวยงามสะดุดตา และถ่ายทอดให้คนรุ่นใหม่แต่ไม่มากนักมีเพียงผู้สูงอายุที่ได้ดำเนินกิจกรรมด้านจักสานจึงได้นำมาเป็นต้นแบบและพัฒนาให้มีลวดลายต่างๆ อีกหลายลายเป็นการใช้ภูมิปัญญาชาวบ้านที่เป็นทุนทางสังคมของคนลุ่มน้ำบางขาม จึงได้เกิดกลุ่มเล็กๆ ที่เล็งเห็นถึงคุณค่าภูมิปัญญาไทยที่สืบทอดมาจากรุ่นปู่ย่าตายายและมีความต้องการที่จะดำรงไว้เพื่อแสดงถึงวิถีชีวิตคนไทยลุ่มแม่น้ำบางขามขึ้นมาเพื่อผลิตตะกร้าแทนของเก่าที่ชำรุดเมื่อทางกลุ่มเริ่มมีผลิตภัณฑ์ออกมามีผู้พบเห็นและสนใจขอซื้อไปใช้เพราะชอบในความสวยงามและเป็นงานฝีมือประณีตที่หาดูได้ยากในปัจจุบันเมื่อมีคนมาซื้อกลุ่มเริ่มมีรายได้เข้ามาทำให้เกิดกำลังใจทำต่อไปแต่ยังคงเป็นกลุ่มเล็กๆ อยู่ ต่อมาได้ส่งไปขายยังหมู่บ้านใกล้เคียงเริ่มมีคนนอกตำบลเห็นผลงานจึงรับไปจำหน่ายต่อเป็นอาชีพเลี้ยงชีพได้และเท่ากับกับการเผยแพร่ศิลปหัตถกรรมภูมิปัญญาของท้องถิ่นไปในตัว ตะกร้าหวาย โดยมีนายอำพันธ์ น่วมนุ่ม ได้รับการถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการจักสานจากบรรพบุรุษมาตั้งแต่สมัยเด็ก และต่อมาได้ฝึกฝนการสานตะกร้าหวายจนมีความชำนาญ และได้ถ่ายทอดต่อให้กับลูก หลาน และผู้สนใจในหมู่บ้าน
ปี ๒๕๕๕ ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอบ้านหมี่ และนายสมเกียรติ ชุริวัน ผู้ใหญ่บ้าน จัดตั้งกลุ่มจักสานตะกร้าหวายบ้านบางพึ่งขึ้น โดยตั้งอยู่ ณ บ้านเลขที่ ๑๕/๓ หมู่ที่ ๑ ตำบลบางพึ่ง อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี โดยมีนายอำพันธ์ น่วมนุ่ม เป็นประธานกลุ่ม และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นผู้ผลิตผู้ประกอบการสินค้า “หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์” (OTOP) ปี ๒๕๕๕ จังหวัดลพบุรี และผลิตภัณฑ์ตะกร้าหวายลายดอกพิกุลมีผ้าปิด ผ่านการคัดสรรเป็นสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ ระดับ ๓ ดาว และได้รับการรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม จากสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม มผช. ๑๙/๒๕๔๖ เลขที่ ๔๘๑๗๕-๑๗๖/๑๙. ดร.กาสัก. เต๊ะขันหมาก. เปิดเผยต่อไปว่า.
ลักษณะของพื้นที่ภาคกลางจะเป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำ ดังนั้นคนส่วนใหญ่ในพื้นที่ภาคกลาง จึงประกอบอาชีพเกษตร การเลี้ยงสัตว์ และการทำประมงทั้งน้ำจืดและประมงน้ำเค็ม อีกทั้งอาชีพค้าขายก็เป็นอีกอาชีพหนึ่งที่คนภาคกลางนิยมกันมาก เพราะว่าภาคกลาง จะมีทางคมนาคมที่สะดวกสบายทั้งทางบกและทางน้ำ ทำให้เหมาะแก่การทำการค้าเป็นอย่างยิ่ง
อาชีพในภาคกลาง ส่วนใหญ่เป็นการเพาะปลูก คือการทำนา แต่จะมีอาชีพอย่างอื่นอีกมาก เช่น การทำไร่ข้าวโพด ข้าวฟ่าง การทำสวนผัก สวนผลไม้ เช่น สวนส้ม ส้มโอ มะขามหวาน มะม่วง การเลี้ยงปลา เลี้ยงกุ้ง เลี้ยงสุกร วัวเนื้อ วัวนม ไก่เนื้อ ไก่ไข่ ฯลฯ นอกจากนั้นยังมีการอุตสาหกรรมต่าง ๆ การค้า งานบริการ ล้วนแต่เป็นอาชีพสำคัญ กรุงเทพมหานครเป็นนครที่ใหญ่โตมีประชากรมาก รวมกิจกรรมทางเศรษฐกิจทุกอย่างไว้ และขณะเดียวกันก็รวมเอาปัญหาสารพัดอย่างไว้ด้วย เช่น ปัญหาชุมชนแออัด ปัญหาอาชญากรรม ยาเสพย์ติด การจราจรติดขัด มลพิษทั้งอากาศและน้ำ ภาคกลางจึงเป็นศูนย์รวมทางเศรษฐกิจทุกด้าน ดังนั้นประชากรในเขตนี้โดยเฉลี่ยจึงมีความเป็นอยู่ดีกว่าประชากรในเขตอื่น ขณะที่ประทศเริ่มมีผลิตผลทางอุตสาหกรรมมากขึ้น การขยายตัวได้เริ่มจากภาคนี้และทำให้ในปัจจุบันมูลค่าการส่งออกของผลิตผลทางอุตสาหกรรมมีมากกว่ามูลค่าการส่งออกของผลิตผลทางด้านเกษตรกรรม ทั้งนี้ไม่ได้หมายความว่าเราส่งสินค้าทางการเกษตรน้อยลง แต่เป็นผลมาจากการเปรียบเทียบมูลค่าระหว่างสองกลุ่มกิจกรรมทางเศรษฐกิจ เนื่องจากภาคกลางเป็นแหล่งอาชีพที่สำคัญจึงพบว่าประชากรในภูมิภาคอื่นได้อพยพมาหางานในภูมิภาคนี้โดยเฉพาะในกรุงเทพมหานครและบริเวณใกล้เคียง นอกจากประชากรในประเทศเราแล้วยังมีคนต่างประเทศ เช่น กัมพูชา พม่า ลาว บังกลาเทศ ได้พยายามแอบมาหางานทำในภูมิภาคนี้ จึงนับได้ว่าภาคกลางเป็นภาคที่ก้าวหน้าทางด้านเศรษฐกิจกว่าภูมิภาคอื่นๆ
ใจรัก วงศ์ใหญ่ ข่าว/ สำนักข่าว ข่าวสืบสวน ภาพ/ ศูนย์ข่าว 5 เหล่าทัพ. จังหวัดลพบุรี