พลเอก วีรชัย อินทุโศภน ผู้ช่วยผู้บัญชาการทหารบก เป็นประธานในงาน วันสถาปนาหน่วยบัญชาการรักษาดินแดน ครบรอบ 70 ปี ณ กองบัญชาการหน่วยบัญชาการรักษาดินแดน ถนนเจริญกรุง เขตพระนคร กรุงเทพฯ โดยมี พลโท วิโรจน์ วิจิตรโท ผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการรักษาดินแดน และคณะให้การต้อนรับ รวมถึง ว่าที่พันตรี กรพด รุ่งหิรัญวัฒน์ นายกสมาคมศิษย์เก่านักศึกษาวิชาทหาร ในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา 07.00 น.
ก่อนหน้านี้ หน่วย นรด. ถูกจัดตั้งขึ้น เมื่อวันที่ 4 ก.พ. 2491 ตามแนวคิดของ พลโท หลวงชาตินักรบ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ในการฝึกวิชาทารให้กับประชาชนทั่วไป เพื่อเป็นการเตรียมการด้านกำลังพลสำหรับสงครมในอนาคต โดยได้เริ่มทำการฝึกผู้ที่จะมาเป็นผู้บังคับบัญชาก่อน จากนั้นจึงทำการฝึกวิชาทหารให้กับพลเมือง ซึ่งแนวคิดนี้ได้พัฒนามาเป็น “นักศึกษาวิชาทหาร” ได้ดำเนินการเรื่อยมาในนามของ กรมการรักษาดินแดน
จนกระทั่งปี 2544 ได้รวมเข้ากับ กรมการกำลังสำรองทหารบก ใช้ชื่อหน่วยใหม่ว่า หน่วยบัญชาการกำลังสำรอง เพื่อบูรณาการกิจการที่เกี่ยวกับกำลังสำรองทั้งปวงให้อยู่ภายใต้การบริหารของหน่วยงานเดียว ต่อมาในปี 2552 ได้มีการเปลี่ยนชื่อหน่วยอีกครั้งเป็น “หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน” และยึดถือวันที่ 4 กุมภาพันธ์ ตามการจัดตั้งกรมการรักษาดินแดน เป็นวันสถาปนาหน่วย
ปัจจุบัน นรด. เป็นส่วนราชการขึ้นตรงต่อกองทัพบก มีหน้าที่ในการวางแผน อำนวยการ ประสานงาน กำกับการ และดำเนินการเกี่ยวกับกิจการกำลังสำรอง และกิจการสัสดี มีขอบเขตความรับผิดชอบ และหน้าที่ที่สำคัญ 4 ด้าน ได้แก่ ด้านกิจการกำลังพลสำรอง, ด้านกิจการนักศึกษาวิชาทหาร, ด้านกิจการสัสดี และด้านกิจการอาสารักษาดินแดน (ให้กับกระทรวงมหาดไทย) โดยมีหน่วยขึ้นตรงประกอบด้วย
1. ศูนย์การนักศึกษาวิชาทหาร (ศศท.) หรือศูนย์การกำลังสำรอง (เดิม) มีหน้าที่เกี่ยวกับการฝึก และศึกษา รวมถึงกิจการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับนักศึกษาวิชาทหาร (นศท.) มีที่ตั้ง ณ ถนนวิภาวดีรังสิต กทม.
2. ศูนย์การกำลังสำรอง (ศสร.) แปรสภาพการจัดหน่วยจาก โรงเรียนการกำลังสำรอง ศูนย์การกำลังสำรอง รร.กสร.ศสร. (เดิม) มีหน้าที่เกี่ยวกับการฝึก และศึกษาของกำลังพลสำรอง อาสารักษาดินแดน และสัสดี รวมถึงการจัดเตรียมกำลัง และทดแทนกำลังพลสำรองเป็นหน่วยระดับกองพันทหารราบ มีที่ตั้ง ณ ค่ายธนะรัชต์ ศูนย์การทหารราบ จว.ประจวบคีรีขันธ์
3. กองพันทหารราบ หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน (พัน.ร.นรด.) ซึ่งปรับการบรรจุมอบจากเดิมเป็นหน่วยในการบังคับบัญชาของ ศสร. (เดิม) มีที่ตั้งหน่วย ณ บก.นรด. กรุงเทพฯ
ทั้งนี้ นรด. ได้ปฏิบัติงานรับใช้ชาติมาเป็นเวลาครบ 70 ปี และก้าวเข้าสู่ปีที่ 71 ภายใต้การบริหารของ พล.ท.วิโรจน์ วิจิตรโท ผบ.นรด. ซึ่งความมุ่งมั่นที่จะพัฒนาหน่วยให้สมกับวิสัยทัศน์ที่ประกาศไว้ว่า จะมุ่งมั่นสู่การเป็นหน่วยงานที่ “เป็นกลไกหลักของกองทัพบกในการเตรียมกำลังสำรองได้อย่างมีประสิทธิภาพ เเละเป็นองค์กรที่มีความสมบูรณ์และทันสมัย เป็นที่ยอมรับ เชื่อมั่น และศรัทธาจากประชาชน”
