ข่าว 5 เหล่าทัพออนไลน์

วันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2567 ณ ห้องประชุมอาเซียน 2 โรงแรมพีลูส อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี นายวุฒิพงษ์ สุภัควนิช รองผู้ว่าราชการจังหวัดกาญจนบุรี เป็นประธานกล่าวเปิดงาน “ปฏิบัติการนำร่องลดการเผาในที่โล่งเพื่อสุขภาวะที่ดี และแนวทางการควบคุมป้องกันและแก้ไขปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) แบบมีส่วนร่วม ในพื้นที่จังหวัดกาญจนบุรี ” ซึ่งเป็นโครงการ ที่ร่วมกันระหว่างสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับมหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี และภาคส่วนต่าง ๆ ที่มาร่วมมือกัน เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมในจังหวัดกาญจนบุรี ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา จังหวัดกาญจนบุรีมีการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและการเกษตรกรรมที่สำคัญ แต่ในขณะเดียวกันก็เผชิญกับปัญหาฝุ่นละออง PM2.5 ที่เกิดจากการเผาในที่โล่ง ซึ่งอาจเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพอากาศและสุขภาพของประชาชน โดยเฉพาะในกลุ่มผู้ที่มีโรคประจำตัว ผู้สูงอายุ และเด็ก เพื่อให้การแก้ไขปัญหานี้เป็นไปอย่างยั่งยืน ดังนั้น โครงการนี้จึงเป็นการเริ่มต้นที่สำคัญในการลดการเผาในที่โล่งและลดผลกระทบของฝุ่น PM2.5 ในการแก้ไขปัญหาฝุ่นละอองและการเผาในที่โล่งจะสามารถประสบความสำเร็จ และส่งผลดีต่อสุขภาพของประชาชน รวมทั้งการรักษาสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติในจังหวัดกาญจนบุรี ต้องอาศัยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน ที่จะร่วมกันสร้างสรรค์แนวทางการแก้ไขปัญหานี้ให้เกิดผลจริง และนำไปสู่สุขภาวะที่ดีและการพัฒนาอย่างยั่งยืนในจังหวัดกาญจนบุรี
และในงานนี้ ได้รับความร่วมมือจากส่วนราชการต่าง ๆ เข้าร่วมงาน อาทิ ศึกษาธิการจังหวัดกาญจนบุรี ผู้อำนวยการสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 8 ผู้แทนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ดร.เจน ชาญณรงค์ รองประธานสภาลมหายใจกรุงเทพมหานคร รศ.ดร.ปุ่น เที่ยงบุรณธรรม ผู้แทนหน่วยบริหารจัดการกองทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ นายนิวัฒน์ ขันโท ผู้แทน บริษัท ดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด พร้อมทั้ง หัวหน้าส่วนราชการ ผู้นำชุมชน คณาจารย์ผู้ดำเนินโครงการ
และ อาจารย์ดร.จุฑามาส แก้วสุข อาจารย์ประจำสาขาวิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อมและการจัดการภัยพิบัติ มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี และเป็นผู้แทนผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธัชวีร์ ลีละวัฒน์ รองอธิการบดีฝ่ายวิทยาเขตกาญจนบุรี ในการกล่าวรายงานวัตถุประสงค์การจัดงาน พร้อมทั้งเป็นหัวหน้าโครงการ “ปฏิบัติการนำร่องลดการเผาในที่โล่งเชิงรุกเพื่อสุขภาวะที่ดีในพื้นที่จังหวัดกาญจนบุรี” ได้เปิดเผยว่า
“ โครงการการดังกล่าวได้จัดทำขึ้นโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับมหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี ได้ร่วมกันจัดทำโครงการนี้ โดยมุ่งเน้นการแก้ไขปัญหาฝุ่นควันจากการเผาในที่โล่งโดยใช้การบูรณาการข้ามศาสตร์ (Transdisciplinary) โดยผสานองค์ความรู้จากคณาจารย์และผู้เชี่ยวชาญหลากหลายสาขา จากมหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี เช่น ด้านมลพิษทางอากาศ การตรวจวัดมลพิษ การสื่อสารและเทคโนโลยี พฤติกรรมการเกษตรและอาหาร รวมถึงการพัฒนานโยบายสิ่งแวดล้อม ดังนี้

อาจารย์ ดร.จุฑามาส แก้วสุข
อาจารย์ ดร.อาจารี แก้วเหล่ายูง
อาจารย์ ดร.เนติยา การะเกตุ
อาจารย์ ดร.ประไพพิศ สุวิทย์ชยานนท์
อาจารย์ ดร.ชนาณัฐ แก้วมณี
อาจารย์ ดร.นิธิมา สุทะพินธ์
อาจารย์ ดร.จุฑามาศ สุคนธปฏิภาค
อาจารย์ ดร.สุภัทร์ชัย รุจาคม
อาจารย์ ดร.วัชรพล วงศ์เลิศอารักษ์
10.อาจารย์ ผศ.ดร. เอริกา พฤฒิกิตติ
อาจารย์ ดร.ถกล วิทยาธนรัตนา
และ 12. ดร.จุฑาทิพย์ มณีพงษ์
อาจารย์ดร.จุฑามาส แก้วสุข อาจารย์ประจำสาขาวิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อมและการจัดการภัยพิบัติ มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี ได้กล่าวเพิ่มเติม จากแนวคิดการจัดทำโครงการนี้ ว่า “ จากรายงานการศึกษาของสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI) พบว่าต้นตอใหญ่ที่สุดของฝุ่น PM 2.5 คือการเผาในที่โล่งใน พื้นที่เกษตรและการเผาป่า โดยการเผาในที่โล่งในพื้นที่เกษตรก่อให้เกิดฝันPM 2.5 ประมาณ 209,937 ตัน) โดยภาคเหนือประสบปัญหา PM2.5 มากที่สุดเนื่องจากสภาพทางภูมิประเทศที่เป็นแอ่ง ส่วนภาคกลางนั้นจากสถิติพื้นที่จุดความร้อนในปี 2566-2567 ที่ผ่านมาพบว่าพื้นที่จังหวัดกาญจนบุรีมีจุดความร้อนชนาดใหญ่ที่สุดครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 1 ล้านไร่ ส่งผลให้มลพิษเหล่านี้กระจายไปในภูมิภาครวมถึงกรุงเทพมหานคร จากการสำรวจข้อมูลเบื้องต้นของปัญหาฝุ่น PM2.5 ในพื้นที่ในจังหวัดกาญจนบุรี พบว่าปี พ.ศ. 2565 PM1.5สูงเกินค่ามาตรฐานที่องค์การอนามัยโลกหรือ WHO แนะนำประมาณ 5 – 10 เท่าในช่วงระยะเวลาร่วม 6 เดือน นั่นคือเดือนพฤศจิกายนถึงเมษายน
อีกทั้งสถานการณ์ดังกล่าวยังสืบเนื่องต่อมาจนถึงปีที่เพิ่งผ่านมา (พ.ศ.2566) ที่สถานการณ์ดูมีแนวโน้มจะรุนแรงยิ่งขึ้นเห็นได้ชัด และเมื่อเดือนกรกฎาคมปี 2567 การสำรวจเบื้องต้นในพื้นที่ป้าและไร่อ้อย พบว่าแหล่งกำเนิดมลพิษฝุ่นที่สำคัญคือ ไฟป่าและการเผาในพื้นที่โล่ง อื่นๆ เช่น เผาหญ้าริมทาง เผาในพื้นที่การเกษตร เผาขยะ และโดยเฉพาะการเผาอ้อย ทั้งหมดเป็นกิจกรรมที่ก่อให้เกิดจดความร้อนในพื้นที่ นอกเหนือจากกิจกรรมการเผาที่เป็นปัญหาหลักแล้ว ในพื้นพื้นที่จังหวัดกาญจบุรีก็ยังได้รับผลกระทบเรื่องฝุ่น PM2.5 จากทั้งกิจกรรมในพื้นที่ไม่ว่าจะเป็นการทำเหมืองแร่ โรงโม่หิน รวมไปถึง การใช้น้ำมันเชื้อเพลิงเพื่อการคมนาคมขนส่งและสัญจร ซึ่งฝุ่น PM 2.5 นั้นส่งผลกระทบต่อชีวิตและสุขภาพ ของผู้คนทั้งในเรื่องของสุขภาพกายที่เป็นสาเหตุของโรคของระบบทางเดินหายใจและสุขภาพจิตที่เป็นสาเหตุ ของความเครียดและความวิตกกังวลในการใช้ชีวิต ซึ่งปัญหานี้ยังคงดำเนินต่อมาจนถึงปี 2567 และมีแนวโน้ม รุนแรงขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะในปีที่ประสบภัยแล้งเนื่องจากปรากฏการณ์เอลนีโญ (El Nino) จากการวิเศราะห์ ข้อมูลจุดความร้อนจากการเผาในที่โล่งแจ้งในจังหวัดกาญจนบุรีย้อนหลังเป็นเวลา 10 ปีระหว่างปี 2557-2567 พบว่าพื้นที่เผาซ้ำซากที่มีอยู่และการเกิดฝุ่น PM2.5 อยู่ใน 3 พื้นที่ได้แก่ พื้นที่ป่าอนุรักษ์ (อ.ศรีสวัสดิ์)และ 2 พื้นที่ไร่อ้อย (อ.ไทรโยค และ อ.บ่อพลอย) จึงมีการจัดทำโครงการ “ปฏิบัติการนำร่องลดการเผาในที่โล่งเชิงรุกเพื่อสุขภาวะที่ดีในพื้นที่จังหวัดกาญจนบุรี” เพื่อส่งเสริมสุขภาวะที่ดีให้กับประชาชนในพื้นที่เผาซ้ำชากในจังหวัดกาญจนบุรี โดยการลดจุดความ ร้อนที่เกิดจากการเผาในที่โล่งใน 3 พื้นที่ ได้แก่ พื้นที่ป่าอนุรักษ์ (อ.ศรีสวัสดิ์) และ 2 พื้นที่ไร่อ้อย (อ.ไทรโยค และ อ.บ่อพลอย) โดยมีวัตถุประสงค์ในระดับโครงการ ดังนี้
1) ลดการเผาในที่โล่งและปรับปรุงการจัดการกิจกรรมทางการเกษตรที่ก่อให้เกิดมลพิษ โดยเฉพาะไร่อ้อย
2) พัฒนาเครือข่ายชุมชนโรงเรียน และประชาชน เพื่อลดผลกระทบของฝุ่น PM 2.5 ต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม ควบคู่กับพัฒนารูปแบบการดำเนินงานในการลดการเผาร่วมกันระหว่างประชาชนกับภาค
3) ส่งเสริมการแปรรูปวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรโดยสนับสนุนการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีในการแปรรูปวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร
และ 4) ริเริ่มเครือข่ายสภาลมหายใจกาญจนบุรี: สร้างความร่วมมือระหว่างภาคประชาชนภาคเอกขนและหน่วยงานราชการในการแก้ไขปัญหามลพิษทางอากาศและการมาในที่โล่ง
การสร้างเครือข่ายภาคประชาสังคมถือว่ามีความสำคัญมากในการขับเคลื่อนวาระอากาศสะอาดของจังหวัดกาญจนบุรี โดยเฉพาะการรับรู้เกี่ยวกับผลกระทบจากมลพิษทางอากาศโดยเฉพาะฝุ่น PM 2.5.5 ต่อสุขภาพ ซึ่งโครงการดังกล่าวต้องอาศัยความร่วมมือกับภาคประชาสังคม ภาคเอกชน และภาครัฐในการขับเคลื่อนนโยบายภาครัฐ สร้างกลไกการทำงานร่วมกันอย่างบูรณาการ เพื่อสร้างผลสำเร็จในการสร้างเสริมสุขภาพให้กับประชาชนในพื้นที่กาญจนบุรี ลดผลกระทบจากฝุ่นควัน และส่งเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นในชุมชนอย่างยั่งยืนต่อไป
#สสส.