วันศุกร์ที่ 18 ตุลาคม 2567 หลายๆวัดมีการทำบุญตักบาตรเทโวโรหณะ วัดท่าถนน อ.เมือง จ.อุตรดิตถ์ ก็เป็นวัดหนึ่งเช่นกันที่จัดให้มีงานประเพณี ทำบุญตักบาตรเทโวโรหณะประจำปี 2567 ซึ่งวัดนี้เป็นสถานที่ ประดิษฐานของหลวงพ่อเพชรซึ่งรู้จักกันในนามของ”หลวงพ่อเพชรวัดท่าถนน” ซึ่งการจัดกระบวนในครั้งนี้จัดให้มี ขบวนดุริยางค์จากโรงเรียนอุตรดิตถ์เทคโนโลยี กลองยาวบ้านตาลจากทุ่งยั้ง เทพบุตรเทพธิดาเทวดานางฟ้า เปรตอสูรกาย พระสงฆ์100รูปและราชรถพระพุทธรูปปางเปิดโลก
วันเทโวโรหนะ หมายถึง วันทำบุญตักบาตรในเทศกาลวันออกพรรษา มีประวัติเล่าว่า ในสมัยพุทธกาลเมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณแล้วได้เสด็จไปประกาศพระศาสนาในแคว้นต่าง ๆ ทั่วชมพูทวีป ตลอดจนไปทรงเทศนาโปรดพระพุทธบิดาและพระประยูรญาติทั้งหลายให้บรรลุมรรคผลตามสมควรแก่อุปนิสัยของแต่ละคน แล้วพระองค์ได้ทรงรำลึกถึงพระนางสิริมหามายา ซึ่งได้สิ้นพระชนม์ไปตั้งแต่พระองค์ประสูติได้ ๗ วัน ทรงดำริที่จะสนองคุณพระพุทธมารดา ดังนั้นจึงได้เสด็จขึ้นไปจำพรรษาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เทศนาพระอภิธรรมปิฏกโปรดพระพุทธมารดาอยู่หนึ่งพรรษา วันพระพุทธเจ้าเปิดโลก
ครั้นวันแรม ๑ ค่ำเดือน ๑๑ หรือหลังวันออกพรรษา ๑ วัน พระองค์เจ้าจึงได้เสด็จลงมาจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ มาประทับที่เมืองสังกัสสะ ประชาชนต่างพากันไปเฝ้าพระพุทธองค์เพื่อทำบุญตักบาตรกันอย่างเนื่องแน่น ด้วยเหตุนี้ พุทธศาสนิกชนจึงถือเอาวันแรม ๑ ค่ำเดือน ๑๑ เป็นวันคล้ายวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จจากเทวโลกมาสู่เมืองมนุษย์ เพื่อโปรดสัตว์ ชาวบ้านทั่วไปเรียกวันนี้ว่า “วันพระพุทธเจ้าเปิดโลก” หมายถึงเป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงเปิดโอกาสให้โลกทั้ง 3 สามารถมองเห็นซึ่งกันและกันได้ ประกอบด้วย สวรรคโลก มนุษยโลก และนรกโลก เป็นวันแห่งอิสระ เสรีภาพของเหล่านางฟ้า เทพบุตร เทพธิดาในแดนสวรรค์ ตลอดจนเหล่าภูต ผี ปีศาจ เปรต และอสุรกายทุกรูปทุกนามในแดนนรกภูมิ สามารถจะไปไหนมาไหนก็ได้
เมื่อเหล่านางฟ้า เทพบุตร เทพธิดา ทั้งหลายได้ทราบข่าวอันเป็นมงคลยิ่งนี้ จึงได้รวมตัวกันประกอบพิธี “กวนข้าวมธุปายาส” เป็นข้าวที่กวนผสมกับน้ำผึ้ง เรียกว่า ข้าวทิพย์ พิธีกวนข้าวทิพย์นี้จะต้องกระทำในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 เพื่อแจกจ่ายให้แก่เหล่านางฟ้า เทพบุตร เทพธิดา ได้นำไปใส่บาตรถวายสมเด็จพระสัมมาสัพพุทธเจ้า ขณะที่พระองค์กำลังเสด็จพระราชดำเนินลงมาจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ตรงกับวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 เรียกวันสำคัญในวันออกพรรษาวันแรกนี้ว่า “วันตักบาตรเทโวโรหณะ” ชาวบ้านเรียกวันนี้ว่า “วันตักบาตรเทโว”
พุทธศาสนิกชนต่างถือปฏิบัติด้วยการทำบุญตักบาตรถวายภัตตาหาร ดอกบัว ข้าวต้มโยน ข้าวสาร อาหารแห้ง เป็นการทำบุญเพื่ออุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้แก่บิดา มารดา ญาติมิตรที่ล่วงลับไปแล้ว ตลอดจนอุทิศส่วนกุศลนี้ให้แก่เจ้ากรรมนายเวร เพื่อให้ตนได้รับส่วนบุญกุศลอันจะก่อให้เกิดความเป็นสิริมงคลแก่ตนเองและครอบครัว และทำสืบต่อมาเป็นประเพณีจนทุกวันนี้ และเรียกว่า “ตักบาตรเทโว”
รายงาน ภากร แหลมหลัก ผู้สื่อข่าวนสพ.5เหล่าทัพ
