กรมวิทย์เตือนเห็ดบางชนิดมีพิษถึงตาย แม้เข้าสู่ร่างกายเพียงเล็กน้อย ระบุรอบ 10 ปี พบอีสาน-เหนือตายมากสุด ชี้ “ต้ม-ทอด-ย่าง” ทำลายพิษไม่ได้ ย้ำเห็ดไม่รู้จักอย่ากิน
เมื่อวันที่ 13 มิ.ย.60 นพ.สุขุม กาญจนพิมาย อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ออกมาเปิดเผยว่า ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ.2551-2560) พบผู้เสียชีวิตจากการกินเห็ดพิษมากสุดในภาคอีสานและเหนือ ซึ่งกรมวิทยาศาสตร์ฯ ได้รับตัวอย่างเห็ดพิษจากทั่วประเทศ พบว่าไม่สามารถแยกความแตกต่างของเห็ดพิษได้จากลักษณะภายนอก เพราะเห็ดพิษและเห็ดกินได้บางชนิดคล้ายคลึงกันมาก โดยเฉพาะระยะดอกอ่อน ทั้งนี้เห็ดพิษมีหลายชนิด บางชนิดมีพิษร้ายแรงถึงตาย เช่น เห็ดระโงกหิน มีสารพิษทำให้คนตายได้เท่ากับ 0.1 มก./น้ำหนักตัว 1 กม. ซึ่งจัดว่าเป็นสารพิษในเห็ดที่ร้ายแรงที่สุด ยิ่งไปกว่านั้นการต้ม ทอด ย่าง ทำลายพิษไม่ได้ เนื่องจากพิษทนความร้อนได้ดี เห็ดบางชนิดมีพิษทำให้เกิดอาการเวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน เช่น เห็ดหัวกรวดครีบเขียว เห็ดบางชนิดรับประทานเพียงเล็กน้อยทำให้เกิดจินตนาการเป็นภาพหลอนคล้ายยาเสพติด เช่น เห็ดขี้วัว และยังมีเห็ดบางชนิดที่โดยปกติตัวเห็ดเองไม่มีพิษ แต่จะปรากฏพิษก็ต่อเมื่อดื่มแอลกอฮอล์ภายใน 24-72 ชม. ก่อนหรือหลังรับกินเห็ดชนิดนั้น จะมีอาการหน้าแดง ปวดหัวรุนแรง คลื่นไส้ อาเจียน หายใจเร็วและหายใจลำบาก หัวใจเต้นแรง เห็ดที่พบสารพิษชนิดนี้ ได้แก่ เห็ดน้ำหมึก เป็นต้น
นพ.สุขุม กล่าวต่อว่า การเก็บเห็ดที่ขึ้นเองตามธรรมชาติมารับประทาน มีความเสี่ยงสูงมากที่จะได้รับอันตรายจากสารพิษ ดังนั้นการจะพิสูจน์ทราบว่าเป็นเห็ดชนิดใดหรือมีสารพิษชนิดใด ต้องอาศัยเทคนิคการตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการ โดยประยุกต์ใช้องค์ความรู้ทางเทคโนโลยีชีวภาพและอณูพันธุศาสตร์ศึกษาพันธุกรรม ระดับโมเลกุลโดยใช้ดีเอ็นเอ บาร์โค้ด (DNA barcode) ในการจำแนกเห็ดพิษและเห็ดกินได้ ให้ผลวิเคราะห์ที่ถูกต้อง มีความจำเพาะสูง และเชื่อถือได้ เพื่อให้ประชาชนปลอดภัยจากเห็ดพิษ และเก็บเป็นฐานข้อมูลอ้างอิงในระดับพันธุกรรมโมเลกุล (DNA barcode reference) ของเห็ดพิษต่อไป
“การปฐมพยาบาลผู้ป่วยที่ทานเห็ดพิษ จะมีอาการแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับชนิดของเห็ดว่ามีพิษอยู่ในกลุ่มใด อาจจะเกิดขึ้นภายหลังการกินไม่กี่นาทีไปถึงหลายชั่วโมงหรือหลายวัน หรือในรายที่อาการรุนแรงจะเสียชีวิตภายใน 1-8 วัน สาเหตุเกิดจากการที่ตับและไตถูกทำลาย ดังนั้นวิธีการช่วยเหลือที่สำคัญ คือ ทำให้ผู้ป่วยอาเจียนออกมาให้มากที่สุด โดยดื่มน้ำอุ่นผสมเกลือแกงแล้วล้วงคอให้อาเจียนออกมา เพื่อลดการดูดซึมพิษเข้าสู่ร่างกาย แล้วรีบนำส่งโรงพยาบาลที่ใกล้บ้านทันที และนำตัวอย่างเห็ดสด (ถ้ามี) มาให้แพทย์ด้วย” อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าว
