คนอมจิน…ขนมจีน..อาหารจากภูมิปัญญามอญบางขันหมาก ลพบุรี

ศูนย์ข่าวหนังสือพิมพ์ 5 เหล่าทัพ จังหวัดลพบุรี สำนักข่าวเดลิซันเดย์
นำสาระน่ารู้ภูมิปัญญาไทยของชาวลพบุรีมานำเสนอ

คืออาหารพื้นบ้านของลพบุรี ขนมจีนอาหารจากภูมิปัญญา มอญบางขันหมาก ลพบุรี ผู้ถือกำเนิดอยู่ที่นี่ ผู้ถือกำเนิด ขนมจีนอยู่ที่นี่เมืองลพบุรี ผู้ที่สร้างตำนานประวัติศาสตร์ไว้ที่นี่ที่เดียว
ผู้อาวุโสชาวมอญบางคนหนึ่ง บันทึกไว้อย่างน่าสนใจ ขออนุญาตเอามาเผยแพร่ ดังนี้
“ขนมจีน…ไม่ใช่ของจีน…นะจ๊ะ..
ขนมจีนของคนมอญจ้า…คนมอญเรียก “คนอมจิน” คนอม แปลว่า จับกันเป็นกลุ่มก้อน จิน แปลว่า ทำให้สุกหรือสุก มีคนเรียกกันตามมาจึงเพี้ยนเป็นขนมจีนในปัจจุบัน
ซึ่งสอดคล้องกับข้อมูลของราชบัณฑิตยสถานได้ความรู้ว่า ขนมจีนไม่ใช่อาหารจีน หากแต่เป็นอาหารมอญ คำว่า “ขนมจีน” มาจากภาษามอญว่า “ขฺนํจินฺ” [คะ -นอม-จีน] คำว่า “คะนอม” มีความหมายอย่างหนึ่งว่าเส้นขนมจีน คำว่า “จีน” มีความหมายว่า “สุก”
เดิมชาวมอญบางขันหมากทำขนมจีนจากแป้งหมัก ใช้การหมักแป้งข้าวเจ้าซึ่งจะต้องเลือกใช้ข้าวแข็ง คือข้าวที่เรียกว่า “ข้าวหนัก” เช่น ข้าวเล็บมือนาง ข้าวปิ่นแก้ว ข้าวพลวง (ถ้าข้าวยิ่งแข็งจะยิ่งดี) เพราะเมื่อทำเป็นขนมจีนแล้วจะได้เส้นขนมจีนที่เหนียวเป็นพิเศษ และต้องใช้น้ำจากแหล่งน้ำธรรมชาติ
เริ่มจากนำแป้งข้าวเจ้ามาแช่น้ำให้นิ่ม (ประมาณเจ็ดวัน) และนำไปโม่หรือนวดจนเป็นน้ำแป้ง นำน้ำแป้งมาใส่ถุงผ้าดิบทับน้ำออกจนเหลือแต่แป้ง
นำแป้งมานวดแล้วปั้นเป็นก้อนกลม (ขนาดประมาณลูกฟุตบอล/หรือมะพร้าวขนาดใหญ่) แล้วนำไปต้มในกระทะน้ำร้อน จนแป้งด้านนอกเริ่มสุก
นำไปใส่ครก โขลกจนเหนียว แล้วนำแป้งมานวดจนเหนียว
แล้วตักแป้งใส่กระบอกทองเหลือง มีรูเจาะไว้ที่ปลายด้านหนึ่ง เมื่อกดแป้งเข้าไปในกระบอก เส้นขนมจีนก็จะไหลออกจากปลายกระบอก ลงในน้ำที่ร้อน เป็นเส้นกลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ ๑ – ๑.๕ มิลลิเมตร เมื่อได้เส้นแล้วก็ต้มในน้ำร้อนเดือดจนสุกเส้นขนมจีนที่สุกแล้วจะลอยขึ้น จึงตักออก
แล้วนำมาแช่ในน้ำเย็นที่สะอาด ก็จะได้เส้นขนมจีน หลังจากนั้นก็นำเส้นขนมจีนมาจับเป็นหัวจัดเรียงไว้ในกระจาดที่รองด้วยใบไม้สะอาด (นิยมใช้ใบมะยม) พร้อมรับประทาน โดยชาวมอญบางขันหมากนิยมคลุกด้วยน้ำยาปลาช่อน น้าพริก หรือน้ำยาหยวกกล้วย
ท่านที่สนใจจนมจีนและอาหารจากภูมิปัญญาของชาวมอญ เชิญเรียนรู้ พร้อม ชม…ชิม…ช๊อป…อย่างสนุกสนานกับ “กิน อยู่ วิถีถิ่นมอญ ซาโม่น: ตลาดมอญเมืองละโว้” ชิมอาหารมอญเลิศรส เช่น คนอมจีน กับน้ำพริก น้ำยา น้ำยาหยวกกล้วย เป็นต้น พร้อมชมการแสดงรำมอญ และสินค้าพื้นเมืองจากภูมิปัญญาชาวมอญเมืองละโว้อีกมาก ในวันเสาร์ที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๖๒ นี้ ตั้งแต่เวลา ๑๗.๐๐ น. เป็นต้นไป ที่ลานวัดอัมพวัน บ้านบางขันหมาก อำเภอเมืองลพบุรี
ผู้สนใจ/ต้องการข้อมูลเพิ่มเติมและจองสำรับ ติดต่อพระปัญญาวุฒิ วัดอัมพวัน โทร. ๐๘๗ ๐๑๙ ๙๑๙๙