นายสืบศักดิ์ เอี่ยมวิจารณ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดเพชรบูรณ์ประธานในพิธี นำหัวหน้าส่วนราชการ ทหาร ตำรวจ พนักงานรัฐวิสาหกิจ ผู้นำองค์กรปกครองท้องถิ่น กรรมการมูลนิธิศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พ่อค้า และประชาชน กว่า 3,000 คน ทำพิธีบวงสรวง นำเครื่องเซ่นไหว้ อาทิ หัวหมู กว่า 1,500 หัว ไก่กว่า 2,000 ตัว อาหารคาวหวาน มาถวายจนเต็มพื้นที่ ที่บริเวณหน้าศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ซึ่งตั้งอยู่หมู่ 12 ต.ท่าโรง อ.วิเชียรบุรี โดยมีนายปกรณ์ ตั้งใจตรง นายอำเภอวิเชียรบุรี นำชาวบ้านกล่าวคำถวายราชสดุดี และปล่อยลูกโป่งขึ้นสู่ท้องฟ้าหลายพันลูก เปรียบเสมือนการปลดปล่อยทุกข์โศกและเป็นศิริมงคลแก่ชีวิตและครอบครัว เพื่อเป็นการแสดงออกถึงความจงรักภักดี และน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ ที่สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทรงกอบกู้เอกราชให้ชาติไทย โดยทรงกระทำยุทธหัตถี จนมีชัยชนะต่อสมเด็จพระมหาอุปราชา แห่งกรุงหงสาวดี เมื่อวันที่ 18 มกราคม พ.ศ.2125 ซึ่งเป็นชัยชนะอันยิ่งใหญ่ที่แสดงออกถึงพระปรีชาสามารถ ความกล้าหาญเด็ดขาดและการเป็นผู้นำทัพที่อัจฉริยะ โดยใช้พระแสงของ้าวฟันคอพระมหาอุปราชขาดบนคอช้าง หลังจากนั้นอีก 7 วัน คือวันที่ 25 มกราคม ได้จัดพิธีประกาศชัยชนะอย่างเป็นทางการ
ต่อมาเมื่อวันที่ 25 มกราคม 2515 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระเจ้าอยู่หัว ในรัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จพระราชดำเนินมาทรงประกอบพิธีบวงสรวงดวงพระวิญญาณสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ณ.ที่ศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช อ.วิเชียรบุรี ซึ่งในวันนั้นมีพสกนิกรชาวจังหวัดเพชรบูรณ์และใกล้เคียง มารอรับเสด็จกว่า 2 แสนคน นับตั้งแต่นั้นมา ชาวอำเภอวิเชียรบุรี จึงพร้อมใจกันจัดงานบวงสรวงดวงพระวิญญาณสมเด็จพระนเรศวรมหาราชขึ้น ในวันที่ 25-27 มกราคมของทุกปี โดยจัดเป็นงานประเพณีมีมหสพสมโภชน์เพื่อเฉลิมฉลอง รวม 3 วัน 3 คืน
สำหรับ ศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ตั้งอยู่ทางด้านฝั่งตะวันออกของแม่น้ำป่าสัก ในเขตตอนใต้ของจังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นชุมชนเมืองเก่าแก่ของชาวไทยมาแต่โบราณ ตามพงศาวดารได้กล่าวไว้ว่า เมื่อครั้งสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ดำรงพระอิสริยศเป็นสมเด็จพระมหาอุปราชครองเมืองพิษณุโลก เมื่อปี พ.ศ.2125 ได้เสด็จกรีฑาทัพมาปราบกบฏพระยาละแวก พระองค์ทรงให้พระยาศรีถมอรัตน์เจ้าเมืองวิเชียรบุรี และพระยาชัยบาดาลเจ้าเมืองชัยบาดาล เป็นทัพหน้าตีทัพกบฏพระยาละแวก สำหรับทัพหลวงสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ได้เสด็จมายั้งทัพที่เมืองวิเชียรบุรี ซึ่งคือสถานที่ก่อสร้างศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช อ.วิเชียรบุรี ในปัจจุบัน และเมื่อวันที่ 26 เมษายน 2526 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระเจ้าอยู่หัวในรัชกาลที่ 9 ได้ทรงกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์อัครราชกุมารี เสด็จแทนพระองค์ทรงประกอบพิธีเปิด ศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ที่กรมศิลปากรออกแบบก่อสร้างขึ้นใหม่
มนสิชา คล้ายแก้ว
