พระปัญญาวุฒิ วุฑฒิโก (สกุลเดิม “รุมรามัญ”) เป็นชาวมอญบางขันหมาก เป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดอัมพวัน ตำบลบางขันหมาก อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี ทางธรรมได้นักธรรมเอก ทางบาลีได้เปรียญธรรมประโยค ๒ ทางโลกปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต จากมหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี เป็นครูพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน เป็นครูสอนปริยัติแผนกธรรม เป็นกรรมการบริหารโรงเรียนวัดอัมพวัน
พระปัญญาวุฒิ วุฑฒิโก เป็นกำลังสำคัญยิ่งในการสืบสาน ฟื้นฟู และอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมและประเพณีของชาวมอญบางขันหมาก โดยร่วมกับหน่วยงานราชการดำเนินการหลายลักษณะ เช่น
ด้านศาสนา: จัดอบรมคุณธรรมแก่เยาวชน บรรพชาสามเณรภาคฤดูร้อน นำอุบาสกอุบาสิกาไหว้พระสวดมนต์ทำวัตรเป็นภาษามอญ จัดอบรมค่ายพุทธบุตรร้อยดวงใจถวายในหลวง ร่วมกับโรงเรียน และอบต. จัดโครงการสืบสานบวรพุทธศาสนา (วิถีไทยรามัญบางขันหมาก) จัดทำคู่มือทำวัตรสวดมนต์มอญสำเนียงไทย จัดให้มีการเรียนการสอนธรรมศึกษาในวัดอัมพวัน ในระดับชั้นธรรมศึกษาตรี และโท ดำเนินการเปิดสนามสอบธรรมศึกษาสนามหลวงที่โรงเรียนวัดโพธิ์ระหัต เป็นแกนนำให้โรงเรียนวัดอัมพวันดำเนินการโรงเรียนวิถีพุทธ ให้นักเรียน ครู แต่งกายด้วยชุดขาวร่วมทำบุญรักษาศีลทุกวันพระ ดำเนินการจัดงานบุญเทศน์มหาชาติแบบผสมผสานไทย-มอญ จัดทำสื่อวีดีทัศน์ด้านศาสนาออกเผยแผ่ เช่น การทำวัตรเช้า ทำวัตรเย็น ภาษารามัญ การเจริญพระพุทธมนต์มอญ ศาสนพิธีมอญ เป็นต้น
ด้านประเพณีวัฒนธรรม: เป็นกำลังสำคัญยิ่งในการสืบสาน ฟื้นฟู และอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมและประเพณีของชาวมอญบางขันหมาก นำภาษามอญมาประกอบในการสอน สอดแทรกสาระเกี่ยวกับความเชื่อ ประเพณีวัฒนธรรมของชาวมอญให้นักเรียนได้เรียนรู้ตามโอกาส และรวบรวมหนังสือบทความข้อมูลเกี่ยวกับชาวมอญบางขันหมากเก็บไว้ให้ผู้สนใจได้ศึกษา สืบสานประเพณีสงกรานต์แบบมอญ การตักบาตรน้ำผึ้ง การทอดผ้าป่าทางเรือ ฟื้นฟูวัฒนธรรมและภูมิปัญญาด้านอาหาร การแต่งกาย การไว้จุก แกละ โก๊ะ สืบสานการใช้ภาษามอญ ฟื้นฟูการละเล่นพื้นบ้านโบราณ การรำผีโรง การร้องเพลงทแยมอญพื้นบ้านดนตรีบรรเลงเพลงซอทำนองทแยมอญ จัดงานเจี๊ยะเปิงฟะ จัด “ซาโม่น: ตลาดมอญลพบุรี” เป็นต้น จัดการแสดงวิถีชาวมอญบางขันหมากในงานต่างๆ เช่น งานแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เป็นต้น และที่สำคัญยังเป็นผู้นำคนสำคัญในการประสานงานกับชาวมอญในประเทศไทยจัดทำและประกาศ “ธรรมนูญผีมอญ: นำผีมอญกลับบ้าน” ขึ้นอีกด้วย
พระปัญญาวุฒิ วุฑฒิโก ได้รับยกย่องเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นจังหวัดลพบุรี สาขาปรัชญา ศาสนาและประเพณี จังหวัดลพบุรี และได้รับเข็มและโล่ประกาศเกียรติคุณในฐานะผู้ทำคุณประโยชน์ด้านศาสนา ในวันครบรอบ ๕ ปีกระทรวงวัฒนธรรม ปีพุทธศักราช ๒๕๕๐
และเมื่อวันอาทิตย์ที่ ๒๗ มกราคม ๒๕๖๒ ได้รับรางวัล “ผู้ทำคุณประโยชน์แก่พระพุทธศาสนา สังคม และประชาคมอาเซียน” โดยศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ในงานวันวัฒนธรรมอาเซียน ครั้งที่ ๑ (“The 1st ASEAN Cultural Day) ณ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ต.ลำไทร อ.วังน้อย จ.พระนครศรีอยุธยา ซึ่งจัดขึ้นเป็นครั้งแรกเพื่อเชิดชูเกียรติและเผยแผ่วัฒนธรรมอาเซียน รวมทั้งสร้างความรู้รักสามัคคีในกลุ่มประเทศอาเซียนด้วยกัน
ใจรัก. วงศ์ใหญ่. ข่าว/ สมชาย. เกตุฉาย. ภาพ/ ศูนย์ข่าว 5 เหล่าทัพ. จ.ลพบุรี.
